Verrassende Zestig van Texel Dik Jagersma
Zestig van Texel beleeft zware editie met verrassingen.
Het strand was van beslissende invloed op de wedstrijd
Onder goede weersomstandigheden werd op paasmaandag de Zestig van Texel gelopen. Maar toen de deelnemers eenmaal op het strand waren, kwamen ze er al snel achter dat het heel zwaar zou worden. Door de hoge waterstand moesten ze vele kilometers lang door het rulle zand ploeteren. En dan is 60 km ineens heel wat anders dan “een marathon met een stukje extra”.
Zondagavond
Dat de populariteit van Texel met Pasen ook zijn schaduwkanten heeft bleek op Goede Vrijdag. De wachttijd voor de veerboot liep in de loop van de middag op tot twee en half uur. Nu zijn ultralopers wel gewend om met lange tijdsduur om te gaan, maar stil zitten is meestal niet hun sterkste eigenschap. Voor de meeste deelnemers begon het loopevenement al een beetje op de zondagavond. Toen konden ze in de Stayokay kijken naar beeldmateriaal dat in augustus 2008 moet leiden tot een film over “De 60 van Texel”, gemaakt door Dirk Jan Roeleven en Arjan Kroon. Vooral het interview van Karel van de Graaf met Jan Knippenberg, twee jaar voor diens overlijden gehouden, maakte veel indruk. Prachtig waren ook de beelden die in 2005 bij de 120 km rond Ron Teunisse zijn gemaakt. Na deze voorvertoning werd het voor 26 lopers meteen al de hoogste tijd om nog even naar bed te gaan, want om half vijf stond voor hen de start van het “dubbele rondje”, de 120 km, op het programma.
De 120 km
In het donker vertrokken de 24 heren en 2 dames met hun fietsbegeleiders vanuit Den Burg, om de route eerst tegen de klok in af te leggen. Vooral in de ochtenduren is deze 120 km onvergetelijk mooi. De deelnemers werden getrakteerd op een bijzonder schouwspel: fietslichten die in een leeg landschap steeds wat meer verspreid raken, zacht maanlicht schijnend over een stille Waddenzee, het schijnsel van de vuurtoren in de verte, en het langzamerhand lichter worden van de natuur, vergezeld van opkomende vogelgeluiden. Heel wat anders dan de hectiek van grote stadsmarathons.
Maar naast deze romantiek is de 120 km ook een echte wedstrijdloop, waarbij veel op het spel staat, en de deelnemers onderweg nog voor verrassingen kunnen komen te staan. Twee factoren spelen daarbij een grote rol: het weer en het strand. De lange tijd van lopen brengt met zich mee dat men met uiteenlopende temperaturen en weersomstandigheden te maken krijgt. Dit jaar werkte het weer echter alleszins mee: s ochtends niet te koud, s middags niet te warm, en een wind die wel meeviel. Het venijn zat hem deze keer in het strand, want het was hoog water. Het noordelijke strandgedeelte van 5 km was vooral zacht, waardoor je steeds wegzakte. En tussen de schuimvlokken door proberen te lopen ging maar nauwelijks beter, terwijl de schoenen er binnen de kortste keren een stuk zwaarder van werden. Het zuidelijke stuk strand van bijna 7 km bestond hoofdzakelijk uit rul zand, dat heel moeilijk beloopbaar was. Persoonlijk heb ik al heel wat marathon- en ultrawedstrijden over strandgedeelten gelopen (een aantal Berenlopen, de Zeeuwse Kust Marathon, de vorige Zestig, de Jan Knippenberg Memorial), maar het strand is nog nooit zo zwaar geweest als deze keer. Wie in de eerste ronde teveel energie op het strand verspilde, moest in de tweede ronde onherroepelijk de tol betalen. Daardoor kreeg de wedstrijd een bijzonder boeiend, en ook verrassend verloop.
Op 32 km had jongste deelnemer Wouter Hamelinck uit België een voorsprong van vijf minuten opgebouwd, maar toen moest het strand nog komen. Bij het keerpunt had Veron Lust hem al ingehaald, en zat Edward de Ruiter hem op de hielen. Lust en De Ruiter oogden nog redelijk fris, maar Hamelinck zag er al getekend uit. Het was duidelijk dat de strijd vooral tussen de beide Nederlanders zou gaan, een herhaling van het NK 100 km van vorig jaar in Winschoten. Toen stapte De Ruiter echter uit de wedstrijd, nog voordat er sprake was van echte strijd, vermoeidheid of verval. Op Texel toonde hij aan dat moeilijke privé-omstandigheden hem het afgelopen jaar wel wat weerbaarder hebben gemaakt, want hij bleef geconcentreerd lopen, en was niet van plan om op te geven. Bij De Cocksdorp (met nog 25 km te gaan) had hij Lust al te pakken, en in het vervolg bouwde hij de voorsprong gestaag uit. In een gezien de omstandigheden knappe tijd van 10.05.43 werd hij glorieus winnaar, 10 jaar nadat hij ook de 60 km al won.
Daarmee is hij de enige sololoper die op Texel beide afstanden wist te winnen. Veron Lust eindigde op bijna een kwartier als tweede, en Wim Epskamp toonde opnieuw zijn klasse door in een evenwichtig gelopen wedstrijd derde te worden. Wouter Hamelinck liep de tweede ronde bijna letterlijk op zijn tandvlees, en kwam bijna twee uur na de winnaar binnen. Zijn talent voor het ultralopen demonstreerde hij vooral mentaal, door niet aan opgeven te denken, ook niet toen hij zich hoofdzakelijk moest beperken tot wandelen. Bij de twee dames is van enige strijd geen sprake geweest. Ida Verduin-Boone ging er vanaf de start vandoor, en finishte in een uitstekende tijd van 11.34.50. Ze werd daarmee zelfs achtste in het totaalklassement. Heike Pawzik kwam pas ver na sluitingstijd binnen. Dat deze editie niet makkelijk was, blijkt ook uit het feit dat slechts 15 deelnemers er in slaagden om binnen de limiet van 13 uur te finishen. Ook nestor Ron Teunisse, die een sterke eerste helft liep, gooide halverwege de tweede ronde de handdoek in de ring, iets wat bij hem zeer uitzonderlijk is. Maar met zijn zwaargebouwde lichaam had hij op dit strand een extra handicap, en dat leidde waarschijnlijk tot te grote uitputting.
De 60 km
Bij de 60 km waren alle ogen gericht op Marc Papanikitas, die in geweldige vorm verkeerde, en van plan was opnieuw een aanval te doen op het parcoursrecord. Maar blijkbaar had Marc uit de 120 km wedstrijd niet de signalen opgevangen dat het strand zo n onderneming vrijwel onmogelijk zou maken. Hij ging er meteen onbekommerd als een speer vandoor. Omdat ikzelf ongeveer een kwartier voor de start van de 60 km het keerpunt had bereikt, kreeg ik tijdens mijn tweede ronde over het zuidelijke strandgedeelte een waar spektakel voorgeschoteld.
Marc Papanikitas stoof me als een jonge hond voorbij, met een vaart die meer bij een halve marathon dan een zware ultraloop hoorde. Ik riep hem nog toe zich niet te vergalopperen, omdat het strand loeizwaar was, maar Marc wuifde me vriendelijk toe, en stoof verder. Jan van der Marel lag toen al op een paar honderd meter achterstand in derde positie, maar het viel op dat hij juist heel berekenend liep. Heel oplettend zocht hij de plekken uit waar nog het beste te lopen viel, en verspilde zo weinig mogelijk energie. Nog iets later werd ik moeizaam gepasseerd door een fietser op een mountainbike, die wanhopig ploeterend door het zware zand vooruit probeerde te komen. Het bleek een hopeloze missie. Hij kwam nauwelijks vooruit, en moest om de haverklap van zijn fiets omdat hij weer was vastgelopen. Omdat hij ook een rugzak droeg, drong het ineens tot me door dat dit Douwe moest zijn, de begeleider van Papanikitas. Maar Marc zelf was al helemaal uit het gezicht verdwenen.
Dit gebeuren heeft ook aardig wat invloed op het wedstrijdverloop gehad. Marc is langer dan een uur verstoken gebleven van zijn eigen bevoorrading, en juist in de beginfase is die verzorging heel belangrijk. Bij De Cocksdorp (35 km) lag Papanikitas nog wel enkele minuten voor op Van der Marel, maar bleek hij zijn beste krachten al verspild te hebben. Toen hij inzag dat zijn “alles (winnen in een parcoursrecord) of niets†aanpak was mislukt, besloot Marc 15 km voor de streep uit de wedstrijd te stappen. Texel 2007 werd daarmee voor hem een wedstrijd met een verhaal, en roept herinneringen op aan zijn optreden bij de Zeeuwse Kust Marathon van 2004 (zie UltraNed ). Met Jan van der Marel kreeg de Zestig wel een winnaar van formaat. In het verleden grossierde hij in titels op de triathlon, en nu heeft hij, naast fraaie marathonoverwinningen (zoals de Zeeuwse Kust Marathon), ook al één van de meest begeerde ultrawedstrijden op zijn naam gebracht. Het is voor ultralopend Nederland te hopen dat hij de smaak nu echt te pakken heeft gekregen. Met zijn enorme sportervaring en professionele benadering moet hij in staat worden geacht om het ultralopen in ons land van een flinke kwaliteitsimpuls te voorzien.
Smalle top
Dat is ook hard nodig, want de top is bijzonder smal. Eén blik op de uitslagenlijst maakt dat duidelijk. Tweede werd namelijk de verrassend sterke 50plusser Jaap Vis, die als één van de weinigen aan alle edities van de Zestig van Texel heeft meegedaan. Maar tussen de nummers één en twee gaapt wel een gat van ruim 23 minuten. De strijd bij de vrouwen ging zoals verwacht vooral tussen Majet Spoelder en Annette Voets.
De op de ultra debuterende Voets wist goed om te gaan met de haar toebedachte favorietenrol, en won met 6 minuten voorsprong in 5.07.10, een tijd die gewoon goed te noemen is. Bij de estafetteteams slaagde het herenteam van AV Veluwe erin om de titel te prolongeren. Het verbaasde niet dat ze er ruim 9 minuten langer over deden dan twee jaar geleden. Bij de dames zegevierde het team van AV Phoenix uit Utrecht, en de tijd van 4.27.24 betekende zelfs een parcoursrecord.De organisatie van dit evenement kan terugzien op een lange, maar uiterst geslaagde loopdag. Texel heeft opnieuw duidelijk gemaakt dat het niet ten onrechte als het Mekka van de Nederlandse ultralopers wordt beschouwd.